JAN HOET MAAKT TENTOONSTELLING OVER OORLOG

De tentoonstelling heet Colossal en heeft plaats in de bosrijke omgeving van Osnabrück. Rond grote boerderijen en kastelen, op een antiek slagveld en in de stad Osnabrück zelf gingen twintig kunstenaars uit dertien landen aan de slag met een onuitputtelijk thema: de oorlog. De aanleiding was de herdenking van de Varusslag, die precies 2.000 jaar geleden in deze streek de loop van de geschiedenis veranderde (zie hieronder).

'Er is geen volk dat zo intens met zijn geschiedenis begaan is als het Duitse', zegt Jan Hoet, de curator van Colossal. 'Daarom werk ik hier graag, zeker als het over een beladen thema gaat. Ik vond het ook interessant om kunstenaars van vandaag te confronteren met heel die Germaanse wereld en met de problematiek van de oorlog.'

Het landschap waarin Hoet de tentoonstelling mocht maken, bleek een echt geschenk te zijn. De heuvelende omgeving van Osnabrück, waar resten van het Teutoburgerwoud afwisselen met uitgestrekte weiden en velden, is een lust voor het oog en een paradijs voor fietsers. Een deel van de werken is opgesteld op het antieke slagveld van Kalkriese, waar de moordende strijd tussen Germanen en Romeinen waarschijnlijk heeft plaatsgehad.

Torens

Ondanks een relatief klein budget van een half miljoen euro wist Hoet grote namen van de hedendaagse kunst zoals Dennis Oppenheim, Pedro Cabrita Reis en Yue Minjun voor het project te interesseren. 'Kunstenaars die met mij werken, werken zonder honorarium', zei Hoet met een stalen gezicht aan een Duitse journalist die er niet goed aan uit kon.

'Met mensen als Jan Hoet of vroeger Harald Szeemann mogen werken, is voor een kunstenaar een droom', zegt de Spanjaard Fernando Sanchez Castillo. 'Het zijn curatoren die voor honderd procent achter de kunstenaars staan. Ze hebben lak aan reglementen en bezoekerscijfers - tegenwoordig een terreur in de museumwereld - maar ze zorgen ervoor dat kunstenaars het werk kunnen maken dat ze voor ogen hebben. Hoe gek het ook klinkt en hoeveel tegenstand er ook moet worden overwonnen.'

Sanchez Castillo heeft zelf een van de knapste beelden van de tentoonstelling gemaakt. Op het antieke slagveld van Kalkriese presenteert hij een ruiterstandbeeld van de Spaanse dictator Franco als een archeologische vondst. 'Het is het eerste beeld van Franco dat door een democratisch land is betaald', zegt de kunstenaar lachend. Het thema oorlog hangt voor hem samen met de Spaanse Burgeroorlog.

Zoals steeds gaf Jan Hoet ook Belgische kunstenaars een plaats in zijn tentoonstelling. Wim Delvoye presenteert twee prachtige bronzen beelden met zwart patina. Het thema oorlog bracht hem op het idee van het kwaad en de erfzonde. Op het eerste gezicht stellen zijn beelden slangen voor, maar bij nader toezien blijkt het om verwrongen kruisbeelden te gaan. Ives Maes plaatste op het slagveld van Kalkriese waarschuwingsborden voor 'biologisch afbreekbare mijnen'.

Colossal heeft een avontuurlijk parcours. De ene kunstenaar maakte een reconstructie van de bunker waar Hitler de aanslag van Von Stauffenberg overleefde (Bazon Brock), een andere plaatste een isoleercel uit Abu Ghraib voor het voormalige hoofdkwartier van de nationaal-socialistische partij in Osnabrück (Wilfried Hagebölling). Er zijn buitengewoon poëtische werken, zoals dat van de Portugese kunstenaar Rui Chafez die in zijn beeld de lokken van een Germaanse schone oproept, maar ook grappige zoals dat van Denis Oppenheim, die voor het station van Osnabrück een lichtinstallatie plaatste waarin de Varusslag als een comic strip wordt voorgesteld.

Een tip: vanaf 15 mei kunt u een bezoek aan Colossal combineren met een grote historische tentoonstelling over de Varusslag in het Museum van Kalkriese. Dan hebt u de ideale wisselwerking tussen geschiedenis en hedendaagse kunst waarvan dit project een geslaagd voorbeeld is.

'Colossal' op verschillende locaties in en rond Osnabrück en in het Park Kalkriese loopt tot 31 december 2011. Handige plannetjes vindt u bij de start in het Museum en Park Kalkriese, Venner Strasse 69, Bramsche-Kalkriese, dagelijks open van 10 tot 17 uur.