Kunst Onze schilderijen  Gedichten Biënnale Venetie Documenta Kassel Links

 

Ingrid Jonker 

Luister hier naar haar voorlezen van 'Die Kind', tekst staat erbij

 

 'Ik kan niet meer. Ik kan niet beter'; een notitie gekrabbeld op het binnenblad van een tijdschrift. Het zijn haar laatste. In de vroege morgen van 19 juli 1965 spoelde haar lichaam aan op het met zeewier omzoomde strandje bij Drieankerbaai, een baai bij Kaapstad. Ze is 31 jaar en laat een dochtertje achter en een klein oeuvre van aangrijpende gedichten. Het is 1965. In Zuid Afrika de donkerste tijd van apartheid onder het regime van Verwoerd.

 

Aangrijpend en indrukwekkend. Dat zijn kwalificaties die gebruikt kunnen worden bij het leven en werk van de jonggestorven Zuid-Afrikaanse dichteres Ingrid Jonker (1933-1965). De aandacht voor haar poëzie en persoonlijkheid is sterk bevorderd door president Nelson Mandela die haar gedicht 'Die kind dat is doodgeskiet deur soldate by Nyanga' (gedicht staat hieronder)  uitvoerig citeerde in zijn eerste toespraak tot het Zuid-Afrikaanse parlement in 1994. Vele sporen van haar korte maar tragische leven zijn terug te vinden in haar gedichten, zoals in Korreltjie sand (staat hieronder).

 

Bekijk hier de documentaire: 

'Korreltjie niks is my dood'

(zeer aan te bevelen, ontroerend)

Korreltjie sand  

Korreltjie korreltjie sand 
klippie gerol in my hand 
klippie gesteek in my sak 
word korreltjie klein en plat 

Sonnetjie groot in die blou 
ek maak net 'n ogie van jou 
blink in my korreltjie klippie 
dit is genoeg vir die rukkie 
Kindjie wat skreeu uit die skoot 
niks in die wêreld is groot 
stilletjies lag nou en praat 
stilte in Doodloopstraat 

Wêreldjie rond en aardblou 
korreltjie maak ek van jou 
huisie met deur en twee skrefies 
tuintjie met blou madeliefies 

Pyltjie geveer in verskiet 
liefde verklein in die niet 
Timmerman bou aan 'n kis 
Ek maak my gereed vir die Niks 

Korreltjie klein is my woord 
korreltjie niks is my dood  

We ontdekten ook nog een frament van Zomergasten waar Antje Krog (ook zeen Zuid Afrikaanse dichter) gedichten van Ingrid Jonker leest. Daarbij wordt ze bevangen van de schoonheid ervan. 

Bekijk het fragment van Zomergasten.

  Afrikaans (Afrikaans)

Luister hier Ingrid zelf het gedicht lezen


Die kind wat dood geskiet is deur soldate by Nyanga

Die kind is nie dood nie

die kind lig sy vuiste teen sy moeder

wat Afrika skreeu skreeu die geur van vryheid en heide

in die lokasies van die omsingelde hart

Die kind lig sy vuiste teen sy vader

in die optog van die generasies

wat Afrika skreeu skreeu die geur

van geregtigheid en bloed

in die strate van sy gewapende trots

 

Die kind is nie dood nie

nòg by Langa nòg by Nyanga

nòg by Orlando nòg by Sharpville

nòg by die polisiestasie in Philippi

waar hy lê met 'n koeël deur sy kop

 

Die kind is die skaduwee van die soldate

op wag met gewere sarasene en knuppels

die kind is teenwoordig by alle vergaderings en wetgewings

die kind loer deur die vensters van huise en in die harte van moeders

die kind wat net wou speel in die son by Nyanga is orals

die kind wat 'n man geword het trek deur die ganse Afrika

die kind wat 'n reus geword het reis deur die hele wêreld

 

Sonder 'n pas

 

 

Nederlands (Nederlands)


Het kind dat doodgeschoten is door soldaten bij Nyanga

Het kind is niet dood

het kind heft zijn vuisten naar zijn moeder

die Afrika schreeuwt  de geur schreeuwt

van vrijheid en heide

in de townships van het omsingelde hart

 

het kind heft zijn vuisten naar zijn vader

in de optocht van de generaties

die Afrika schreeuwen  de geur schreeuwen

van gerechtigheid en bloed

in de straten van zijn gewapende trots

 

Het kind is niet dood

noch bij Langa noch bij Nyanga

noch bij Orlando noch bij Sharpville

noch bij het politiebureau van Philippi

waar het ligt met een kogel door zijn hoofd

 

Het kind is de schaduw van de soldaten

op wacht met geweren pantserwagens en knuppels

het kind is aanwezigbij alle vergaderingen en wetgevingen

het kind loert door de vensters van huizen en in de harten

van moeders

het kind dat alleen maar wilde spelen in de zon bij Nyanga is overal

het kind dat een man is geworden trekt door heel Afrika

het kind dat een reus is geworden trekt door de gehele wereld

 

Zonder pas